زندگی نامه امام زاده یحیی (ع)

وی سیدی جلیل القدر، عظیم الشأن و بسیار شریف بود. او نواده سید ابراهیم بن عبدالله المحض مقتول در منطقه باخمری است که در سال 145 هـ.ق بر علیه منصور دوانقی، دومین خلیفه عباسی قیام نمود و به همراه برادرش محمد نفس الزکیه قیام عظیمی را مهیا دیدند و ارکان دولت منصور را به لرزه درآوردند و عاقبت در باخمری کوفه به شهادت رسید.
او تنها یک فرزند معقب داشت که نسلش در ینبع و عراق و خراسان و همدان منتشر بودند. از سید حسن بن ابراهیم القتیل نواده ای به وجود آمد که نامش سید ابراهیم الازرق بود. او به جهت آبی بودن چشمهایش به ارزق ملقب شد و فرزندان او را بنی الازرق می گفتند. سید ابراهیم دارای دو فرزند به اسامی ابوعلی احمد و ابوحنظله داوود بود که هر دو از بزرگان سادات عراق به شمار می رفتند.
از تاریخ و انگیزه مهاجرت این خانواده به همدان در کتب انساب و تاریخ محلی ذکری به میان نیامده است.
به احتمال قوی نخستین شخص مهاجر از این طایفه سید یحیی و برادرش سید صالح فرزندان علی الاکبر بن الحسین بن میمون حسن است که به گفته علامه سید جعفر اعرجی در همدان به شهادت رسید و آرامگاه او اینک در روستای طجر علوی زیارتگاه دوستداران اهل بیت (علیهم السلام) می باشد. ظاهراً در حدود سال 450 هـ.ق در جریان قیام سید ابوالحسن موسی موسوی معروف به صاحب الطوق که در آذربایجان قیام نمود. این سادات در قیام مذکور شرکت داشته و سپس فرزندان عموی وی به همراه برادر و برخی دیگر از سادات حسنی به منطقه مذکور مهاجرت نموده اند. در برخی از مدارک تاریخی محلی آوازه سادات حسنی از تبار حسن بصری که در همدان سکونت داشته اند را علت مهاجرت سادات حسنی به همدان دانسته.
به هر حال سید یحیی به همراه برادرش سید صالح در ملایر می زیست و مورد توجه اهالی بود تا اینکه عاقبت در نیمه دوم قرن پنجم وفات یافته و در روستای طجر علوی به خاک سپرده شد.
منابع: الدرالمنثور فی انساب المعارف و الصدور: 117، منتقلة الطالبیة: 254، فرمانروایان گمنام: 86 ـ 107.